Regio Twente

Foto: Wikipedia - CC 3.0 ShareAlike

Twentse vlag

Op deze pagina's zijn enkele foto's aanwezig die we verkregen via het internet of de ter plaatse vermelde websites. Ga je daarmee niet accoord stuur dan even een mailtje en de foto wordt per omgaande verwijderd.

Foto: Openluchtmuseum Ootmarsum

Foto: Klopjeshuizen in Borne

Nicolaasstraat 32, Hengelo (huis achter de boom)

Woonhuis Gerard ten Thij [14] en Toos Goossen [15]

Huize Almelo met Gravenallee

Foto: Landgoederen in Overijsel 

Twente

De landstreek ligt evenals de Achterhoek in het Oosten van Nederland tegen de Duitse grens aan. Het is een onderdeel van de provincie Overijssel. In het Oosten en Noorden grenst Twente aan de Duitse Kreis Borken en in het Noorden en Oosten aan Grafschaft Bentheim. Hier vormt het riviertje de Dinkel de natuurlijke grens. In het Westen een deel van het Noorden vormt de Regge bij Nijverdal de grens en grenst Twente aan Salland. In het zuiden grenst Twente aan de Achterhoek.

In Twente wonen Twentenaren  of zoals ze meestal genoemd worden ‘Tukkers’. De naam is vermoedelijk afkomstig van het woord ‘tuk’ (broekzak). Twentenarten werden veela gespot met de handen in de broekzak en dat vond de westerling nogal ‘boers’.

Deze kijk is tegenwoordig wel even anders. Tukker is zo langzamerhand een geuzennaam. Een naam die vooral veel wordt genruikt door de suporters van FC. Twente. De streek zelf wordt ook wel Tukkerland genoemd. Heel soms ook Tukkerije een wat negatieve benadering van de inwoners van het prachtige gebied. Vooral  Twents expert G.B. Vloedbeld benoemd de naam regelmatig in zijn werk Mans Kapbaarg.

Al met al is het een apart slag volk. Trots, eigenzinnig en bij tijd en wijle behoorlijk tegendraads. “Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg.” Dat zegt hij dan niet in het Nederlands, maar in het Twents. Een dialect dat hoort tot het Nedersaksisch. Een officieel erkende taal waarvan verschillende varianten bekend zijn. Van Zuidoost Friesland tot Groningen, Drenthe, Overijssel en Gelderland. Zelfs in Duisland van Westfalen, Nedersaksen en Meckelenburg-Voor-Pommeren tot in Berlijn wordt de taal gebezigd.

Ze hielden zich altijd wat meer op de achtergrond. Dat past bij een Tukker. Vooral Herman Finkers de cabaretier uit Almelo heeft een duidelijk positieve bijdrage geleverd aan de algemene kennis over de Tukker en het Nedersaksische dialect  waarmee ze door het dagelijkse leven gaan.

Trots zijn ze vooral op hun tradities en daar mag je als westerling gerust van mee genieten. Een mooie tradtie is bijvoorbeeld het Twentse volkslied.

Twentse volkslied

Het Twents volkslied is geschreven door J.J. van Deinse (Ko) rond 1926,. Het lied sloeg meteen aan. Ko gebruikte de melodie van het Duitse studentenlied Ergo bibamus (Welnu: laat ons drinken) een lied dat bij de Aapclub (een club van Enschedese fabrikantenzonen) veel werd gezongen.

Vertaald uit het Nederlands door G.B. Vloedbeld) (Gerard) een Nederlandse schrijver die het Twentse volkslied vertaalde. Hij publiceerde veel over de folklore en geschiedenis van Twente en was tevens heel actief in de Twentse taalbeweging.

Het bekijken waard

Ook is het de moeite waard om een aantal oude steden en plaatsen te bezoeken. Plaatsen waar Twente bekend om staat en/of waar de ten Thij's en Goossen's leefden. Ze bieden een ruime verscheidenheid aan belevenissen.

♦ Oldenzaal

Oldenzaal is een van de oudste steden van Twente. Klein, maar fijn is op de stad zeker van toepassing. Denk maar eens aan de Sint Plechelmusbasiliek uit 1150, een oud Romaanse basiliek gebouwd van Bentheimer zandsteen in het sfeervolle Oldenzaal. De basiliek heeft eveneens een schatkamer met tal van kerkelijke voorwerpen. Verder valt er veel te zien in historisch museum het Palthehuis. Oldenzaal staat verder bekend om zijn carnavalsfeesten en het festival 'de boeskool is los'.  Een druk bezocht zomerfeest. Verder vind je in de nabijheid van de stad recreatieplas  'het Hulsbeek' waar je heerlijk kunt zwemmen. 

♦ Ootmarsum

Een stadje dat je niet mag overslaan. Al rond 1300 kreeg Ootmarsum stadsrechten. In Twente noemen ze het stadje ook wel Siepelstad (Uienstad). Tijdens de bouwvakvakantie wordt er regelmatig de siepelmarkt gehouden. Het stadje is eveneens bekend om de verschillende galerieën en kunstwerken. In de omgeving zijn mooie fietsroutes en je  kunt er ook naar het schoolmuseum Educatorium en het Openluchtmuseum.

Het Rooms-Katholieke Paasfeest wordt in Ootmarsum wel heel speciaal gevierd. Op de eerste paasdag komt de 8 leden van de Paascommissie bij elkaar. Deze ‘poaskearls’ maken een rondgang rond de kerk en zingen verschillende paasliederen. De inwoners lopen, later in de middag, dan hand-in-hand in een lange rij door de stad en zingen mee. Dit oeroude fenomeen staat bekend als het ‘vlöggeln’.

♦ Borne

In het beschermd dorpsgezicht krijg je al snel een indruk van de rijke historie van Borne. De nog aanwezige historische structuur en de vele Rijks- en gemeentelijke monumenten, zoals de Oude kerk, Museum Bussemakerhuis, de

Klopjeshuizen, de oude Synagoge, de Mariakapel en de Meijershof. Ook zijn er verschillende oorlogsmonumenten te bezichtigen. Extra interessant is ook het buitengebied dat bekend staat als de 'Groene Poort'.  Heel aantrekkelijk om doorheen te wandelen of te fietsen. Er zijn verschillende wandelroutes (gekleurde pijlen) en prachtige themaroutes als het Marskramerpad, het Hilligenpad en het plaatselijke Kloosterpad Zenderen.

♦ Delden

Een groot gedeelte van de stadskern dateert uit de periode dat Delden nog een kleine stad was. Een groot deel zoals de twee stadspoorten nis gesloopt. Toch is er nog veel de moeite van het bekijken waard. Ga maar eens kijken bij museumboerderij de Wendezoele, de Noord- en de Houtzaagmolen en andere karakteristieke panden in het centrum. Ook het Zoutmuseum en de stadspomp in het centrum zijn de moeite waard.

♦ Tubbergen

Deze plaats in het noorden van Twente heeft de meeste molens (7) van Overijssel. De bekendste zijn 'De Mast (1433) en de molen op landgoed Herinckhave in Fleringen. Ze liggen in een prachtig oud coulissenlandschap dat is doorsneden met mooie fiets- en wandelroutes. De molens bijvoorbeeld zijn onderling verbonden door een fietsroute van circa 50 km. In Tubbergen zelf vind je de rooms-katholieke Sint-Pancratiusbasiliek met gebrandschilderde ramen die al vijf generaties lang door de glazeniersfamilie Nicolas worden gemaakt en onderhouden. Interessant is ook het standbeeld van Mgr. Dr. Schaepman op de Tubbergse Es. Het is gemaakt door beeldhouwer August Falise. Ieder jaar wordt de kunstmanifestatie 'Glasrijk' gehouden. 

♦ Albergen

Het kleine dorp Albergen  ligt midden in de Twentse natuur van houtwallen en glooiende essen. Het ligt zeven kilometer ten oosten van Almelo gelegen en wordt in het zuiden begrensd door het kanaal Almelo-Nordhorn. Vroeger kwamen hier veel kemphanen voor. De R.K.-basisschool is genoemd naar het Albergse woord voor kemphaan 'kardoes'. In het dorp gaat ieder jaar weer de eerste grote carnavalsoptocht van start. Onze oudst bekende voorvader  Albertus Oude Hulshof (Barty) ten Thij [150], trouwde hier in 1780.

♦ Hengelo

Het dorp Hengelo ontstond rond de Hof (te) Hengelo en de daarbij behorende kapel. Tussen circa 1525-1530 bouwde Fredrik van Twickelo op zijn Hof Hengelo het Huis Hengelo. Omstreeks 1811 onstond de gemeente bestaande uit boerderijen en landarbeidershuisjes. Tijdens de industriele revolutie in de 19e eeuw kwam Hengelo pas goed uit de veren. Het economische leven komt vooral tot uiting in de technische industrie met fabrieksn als de Gebr. Stork & co, 

Hazemeyer, Heemaf, Koninklijke Nederlandse Zoutindustrie en Hollandse Signaalapparaten. In de Tweede Wereldoorlog werd Hengelo, Daarbij werd het centrum van de stad op 6 en 7 oktober 1944 zo goed als geheel vernietigd. Een van de opvallendste bouwwerken die de oorlog overleefden is de rooms-katholieke Sint-Lambertusbasiliek uit 1890.

Een echte uitgaanstopper is attractiepark De Waarbeek voor families en kinderen. Uitgaan in Hengelo is de moeite waard.

♦ Almelo

Almelo ontstond in de Middeleeuwen. De naam gaat terug op de Germaanse woorden alma "olm" en lauha "lo". Een lo is een bos dat gelegen is op zandgrond en vaak vlak bij een nederzetting ligt. De stad biedt mogelijkheden genoeg zoals: het Theaterhotel en Prestonpalace in het oude Ireneziekenhuis. Daarnaast kun je kennismaken met het Stadsmuseum Almelo Almelo. Het is gevestigd in het Rectorshuis in het centrum. Daar staat ook het monumentale Wevershuisje. Verder vind je er de protestantse Grote Kerk uit de 15e eeuw en de R.K. Sint-Georgiusbasiliek in de volksmond praten ze over "de Sjors". Achter de kerk ligt de Westeres. Het pittoreske wijkje onderscheidt zich door zijn smalle straatjes en in rood baksteen, met geel bakstenen versieringen uitgevoerde huizen. Een andere interessante wijk is tuindorp De Riet. Almelo heeft ook nog een molen, de korenmolen De Hoop uit 1870.

De moeite van het bezoeken waard is ook de 'Gravenallee'. De oprijlaan van Huize Almelo. Deze laan is drie kilometer lang en eindigt bij het Kanaal Almelo-Nordhorn. Halverwege is een tolhuis en kan een rondwandeling gemaakt worden door de bossen, waarin zich ook de grafkelder van Van Rechteren Limpurg bevindt.

Almelo  is de stad waar veel Goossen's vandaan komen. 

♦ Enschede

Een gezellige studentenstad met een ruim aanbod van horeca. Centraal ligt het grote Van Heekplein waar je lekker kunt winkelen. De stad Enschede biedt mooie wijken en ook het centrale Volkspark dat  in opdracht van textielbaron Hendrik Jan van Heek werd aangelegd in 1872 voor de textielarbeiders en hun gezinnen is de moeite van het bekijken waard. Leuk is wel dat er ter plaatse geen sterke drank geschonken mocht worden. De moeite van het bekijken waard zijn: het Rijksmuseum Twente, de nieuwe stadswijk Roombeek opgebouwd na de vuurwerkramp in 2000 en de Technische Universiteit Twente.